Terapia grupowa, zwłaszcza w kontekście DDA/DDD, to unikalna przestrzeń, która sprzyja głębokiej pracy nad sobą, budowaniu zaufania i przepracowywaniu trudnych emocji. Naturalnym efektem tej pracy są relacje między uczestnikami, które czasem przenoszą się poza sesje terapeutyczne. Choć mogą one wydawać się wspierające, często stanowią wyzwanie, które może negatywnie wpłynąć na proces terapeutyczny. Tym razem opiszę zagrożenia wynikające z relacji poza grupą oraz sposoby ich minimalizowania.

Dlaczego kontakty poza grupą mogą być problematyczne?

Relacje między uczestnikami terapii grupowej mogą prowadzić do różnorodnych trudności. Oto najczęstsze zagrożenia:

1. Tworzenie podgrup i wykluczanie innych

Relacje, które rozwijają się poza terapią, mogą prowadzić do powstawania podgrup, co skutkuje wykluczaniem pozostałych uczestników. Przykład: Kasia i Basia zaczęły spotykać się poza terapią, a ich rozmowy na sesji stawały się coraz bardziej wewnętrzne, przez co inni uczestnicy czuli się pominięci.

2. Unikanie konfrontacji na sesjach

Bliskie relacje między uczestnikami mogą sprawiać, że trudne tematy zostają przemilczane. Przykład: Michał, który zaprzyjaźnił się z Anią, nie chce poruszać na sesjach swoich prawdziwych uczuć wobec niej, obawiając się, że zaszkodzi to ich relacji.

3. Omawianie tematów grupowych poza terapią

Rozmowy o grupie i jej uczestnikach poza sesjami mogą powodować napięcia i podważać poczucie bezpieczeństwa w grupie. Sekretne analizy zachowań innych uczestników często prowadzą do braku zaufania.

4. Traktowanie grupy jako jedynego źródła kontaktów społecznych

Niektórzy uczestnicy, tacy jak Tomek, mogą uzależniać swoje życie towarzyskie od grupy, co prowadzi do nadmiernej zależności i utrudnia rozwój relacji poza terapią.

Skutki negatywnych relacji poza grupą

Relacje uczestników poza terapią mogą mieć istotne konsekwencje:

• Osłabienie zaufania – uczestnicy mogą czuć się oceniani lub pomijani, jeśli mają wrażenie, że część rozmów odbywa się poza sesjami.
• Hamowanie procesu terapeutycznego – unikanie trudnych rozmów ze względu na relacje osobiste spowalnia postęp terapeutyczny.
• Napięcia i konflikty – różnice w traktowaniu uczestników mogą prowadzić do podziałów i utrudniać efektywną pracę w grupie.
• Uzależnienie od grupy – osoby, które koncentrują swoje życie społeczne na relacjach w grupie, mogą mieć trudności w nawiązywaniu kontaktów poza terapią.

Jak prowadzący może zarządzać relacjami poza grupą?

Prowadzący odgrywa kluczową rolę w monitorowaniu relacji uczestników, aby zapewnić, że kontakty poza sesjami nie zakłócają procesu terapeutycznego. Oto kilka strategii:

1. Otwarte omawianie relacji

Prowadzący może zachęcić uczestników do rozmowy o wpływie relacji poza grupą na terapię. Przykład: „Czy kontakty poza grupą pomagają wam w pracy nad sobą, czy czasem utrudniają proces?”

2. Jasne zasady od początku

Już na etapie formowania grupy warto określić zasady dotyczące kontaktów poza sesjami, np. unikanie omawiania tematów grupowych w prywatnych rozmowach.

3. Monitorowanie dynamiki grupy

Jeśli prowadzący zauważy, że relacje poza terapią wpływają na dynamikę grupy, powinien interweniować. Przykład: „Zauważyłam, że wasza relacja wydaje się bliska. Jak myślicie, czy wpływa to na waszą otwartość wobec innych uczestników?”

4. Zachęcanie do konfrontacji

Jeśli relacje poza grupą prowadzą do unikania ważnych rozmów, prowadzący może wspierać uczestników w otwartym wyrażaniu swoich uczuć na sesjach.

Jak uczestnicy mogą zadbać o relacje poza grupą?

Uczestnicy mogą świadomie zarządzać swoimi relacjami poza terapią, aby wspierały one proces terapeutyczny, zamiast go zakłócać. Oto kilka kluczowych wskazówek:

• Szanuj granice innych – nie wszyscy uczestnicy będą otwarci na nawiązywanie relacji poza grupą, co warto uszanować.
• Nie omawiaj tematów grupowych poza terapią – rozmowy o procesach terapeutycznych powinny odbywać się w bezpiecznej przestrzeni sesji.
• Bądź szczery wobec grupy – jeśli relacje poza grupą wpływają na twoje doświadczenia na sesjach, warto się tym podzielić.
• Nie uzależniaj się od grupy – rozwijaj również relacje poza terapią, aby nie traktować grupy jako jedynego źródła wsparcia.

Relacje między uczestnikami terapii grupowej poza sesjami, zwłaszcza w kontekście DDA/DDD, mogą być zarówno wsparciem, jak i wyzwaniem. Tworzenie podgrup, unikanie trudnych tematów czy omawianie spraw grupowych poza terapią to potencjalne zagrożenia, które mogą osłabić dynamikę grupy. Kluczem do zarządzania tymi relacjami jest otwarta komunikacja, jasne zasady oraz świadomość możliwych konsekwencji. Dzięki temu terapia grupowa może pozostać bezpieczną przestrzenią do rozwoju osobistego i budowania zdrowych relacji.