Terapia grupowa, szczególnie w kontekście DDA/DDD, to przestrzeń, w której uczestnicy mogą odkrywać swoje emocje, w tym te najtrudniejsze – poczucie winy i wstyd. To właśnie te dwie emocje często wpływają na sposób, w jaki postrzegamy siebie i budujemy relacje. Jak więc zrozumieć ich mechanizm działania i skutecznie z nimi pracować?

Czym jest poczucie winy i wstyd?

Poczucie winy

To emocja, która pojawia się, gdy wierzymy, że zrobiliśmy coś niewłaściwego lub nie spełniliśmy oczekiwań – swoich lub innych. Często jest nieproporcjonalna do sytuacji, zwłaszcza wśród osób DDA/DDD, które mogą przypisywać sobie nadmierną odpowiedzialność za zachowania innych.

Wstyd

To uczucie, które dotyka naszej tożsamości – nie tyle odnosi się do naszych działań, co do przekonania, że „jestem niewystarczający”. Wstyd może być głęboko zakorzeniony w doświadczeniach z dzieciństwa, np. kiedy dziecko było krytykowane za okazywanie emocji.

Jak poczucie winy i wstyd wpływają na uczestników terapii grupowej?

1. Unikanie otwartości – Lęk przed oceną może prowadzić do zamykania się w sobie. Michał unikał dzielenia się swoimi uczuciami, obawiając się, że zostanie skrytykowany.
2. Przejmowanie odpowiedzialności za innych – Kasia obarczała się winą za konflikty w grupie, mimo że nie miała realnego wpływu na ich przebieg.
3. Zniekształcone postrzeganie siebie – Tomek czuł, że nie ma nic wartościowego do powiedzenia i w efekcie wycofywał się z dyskusji.

Jak terapia grupowa pomaga w pracy z poczuciem winy i wstydem?

1. Informacja zwrotna

W terapii grupowej uczestnicy mogą otrzymać cenną perspektywę od innych. Dzięki temu dostrzegają, że ich poczucie winy czy wstydu często nie znajduje odzwierciedlenia w rzeczywistości. Monika zauważyła, że jej lęk przed krytyką był bardziej wewnętrznym przekonaniem niż realnym zagrożeniem.

2. Budowanie akceptacji

Bezpieczna przestrzeń grupy daje możliwość doświadczania akceptacji – nawet wtedy, gdy ujawniamy nasze słabości. Michał, który długo ukrywał swoje emocje, przekonał się, że inni uczestnicy nie tylko go nie oceniali, ale wspierali w jego otwartości.

3. Rozpoznawanie schematów

Uczestnicy uczą się identyfikować wzorce myślenia i zachowania, które podtrzymują ich poczucie winy i wstyd. Kasia zrozumiała, że jej skłonność do obarczania się winą była powiązana z doświadczeniami z dzieciństwa.

4. Praktykowanie nowych zachowań

Terapia grupowa daje możliwość eksperymentowania z nowymi strategiami radzenia sobie. Tomek, który zazwyczaj milczał, stopniowo zaczął zabierać głos i zauważył, że jego słowa są wartościowe dla grupy.

Rady dla uczestników terapii grupowej

1. Bądź otwarty na wsparcie grupy – Podziel się swoimi uczuciami, zobaczysz, że nie jesteś w tym sam.
2. Słuchaj informacji zwrotnych – Traktuj je jako okazję do rozwoju, a nie jako atak.
3. Zastanów się nad źródłem emocji – Czy poczucie winy i wstyd wynikają z obecnej sytuacji, czy są powiązane z przeszłością?
4. Pracuj nad akceptacją siebie – Terapia grupowa to doskonałe miejsce, by uczyć się, że nie musisz być doskonały, by zasługiwać na akceptację.
5. Bądź cierpliwy wobec siebie – Proces pracy nad emocjami wymaga czasu, daj sobie przestrzeń na naukę i zmiany.

Poczucie winy i wstyd to emocje, które mogą znacząco wpływać na nasze życie i relacje. W kontekście terapii grupowej, szczególnie w ramach DDA/DDD, ich przepracowanie staje się kluczowe dla osobistego rozwoju. Dzięki wsparciu grupy, szczerej komunikacji i stopniowemu wdrażaniu nowych strategii uczestnicy mogą uwolnić się od ciężaru tych emocji i budować zdrowsze relacje. Jeśli czujesz, że te emocje Cię ograniczają, terapia grupowa może być pierwszym krokiem ku większej samoakceptacji i lepszemu rozumieniu siebie.ętaj, że terapia grupowa może być pierwszym krokiem ku większej samoakceptacji i lepszemu zrozumieniu siebie.