Terapia grupowa, zwłaszcza w kontekście DDA/DDD, to nie tylko praca nad emocjami i schematami, ale także przestrzeń do rozwijania umiejętności społecznych. Współpraca z innymi uczestnikami, dzielenie się doświadczeniami i otwarta komunikacja tworzą okazję do nauki nowych wzorców zachowań, które mogą znacząco poprawić jakość relacji międzyludzkich. Jak terapia grupowa pomaga w tym procesie? Jakie umiejętności można rozwijać i jak radzić sobie z trudnościami? Sprawdźmy.

Czym są umiejętności społeczne?

Umiejętności społeczne to zdolności, które pozwalają na efektywne funkcjonowanie w relacjach. Obejmują one:

• Komunikację werbalną i niewerbalną – świadome wyrażanie myśli, aktywne słuchanie, kontakt wzrokowy, mimikę.
• Empatię – umiejętność rozumienia i współodczuwania emocji innych.
• Rozwiązywanie konfliktów – radzenie sobie z napięciami i unikanie eskalacji.
• Asertywność – wyrażanie własnych potrzeb i granic w sposób stanowczy, ale szanujący drugą stronę.
• Elastyczność w relacjach – zdolność dostosowywania się do różnych osób i sytuacji.

W kontekście terapii grupowej rozwój tych kompetencji ma kluczowe znaczenie, ponieważ skuteczna praca w grupie wymaga otwartości, szacunku i uważności na innych.

Jak terapia grupowa wspiera rozwój umiejętności społecznych?

1. Informacja zwrotna – lustro dla naszych zachowań

W terapii grupowej otrzymujemy szczere informacje zwrotne od innych uczestników. Przykład? Tomek, który nie zauważał, że unika kontaktu wzrokowego, usłyszał od Ani: „Kiedy nie patrzysz na mnie, mam wrażenie, że nie interesuje cię to, co mówię”. Dzięki temu zyskał nową perspektywę i zaczął świadomie pracować nad swoją komunikacją.

2. Modelowanie zachowań – uczymy się przez obserwację

Uczestnicy grupy mogą czerpać z doświadczeń innych. Monika, która miała trudności z asertywnością, zauważyła, jak Kasia w spokojny, ale stanowczy sposób stawia granice, i postanowiła spróbować tego samego w swoim życiu.

3. Bezpieczna przestrzeń do eksperymentowania

Terapia grupowa daje unikalną możliwość testowania nowych zachowań w kontrolowanych warunkach. Michał, który zawsze bał się mówić o swoich uczuciach, po raz pierwszy odważył się wyrazić swoją złość na sesji – i zamiast odrzucenia, spotkał się ze zrozumieniem.

4. Nauka rozwiązywania konfliktów

Konflikty w grupie to nieunikniony element procesu, ale także okazja do nauki. Kasia i Basia początkowo miały trudności w komunikacji, ale dzięki wsparciu terapeuty nauczyły się otwarcie wyrażać swoje potrzeby, bez lęku przed odrzuceniem.

Jakie umiejętności rozwijamy w terapii grupowej?

1. Słuchanie aktywne

Janek, który wcześniej miał tendencję do przerywania rozmówcom, nauczył się naprawdę słuchać – skupiać uwagę, nie oceniać i dawać przestrzeń drugiej osobie na wypowiedź.

2. Wyrażanie uczuć

Marta, która przez lata unikała rozmów o emocjach, odkryła, że dzielenie się nimi w grupie nie tylko nie jest zagrożeniem, ale wręcz buduje głębsze relacje.

3. Budowanie zaufania

Ania i Tomek początkowo byli bardzo zamknięci. Z czasem, dzięki konsekwentnemu dzieleniu się swoimi historiami, zaczęli budować w grupie autentyczne, oparte na zaufaniu relacje.

4. Asertywność

Dzięki terapii grupowej uczestnicy uczą się mówić „nie” bez poczucia winy i wyrażać swoje potrzeby w sposób, który nie rani innych.

Jak radzić sobie z trudnościami w rozwijaniu umiejętności społecznych?

Rozwój umiejętności społecznych to proces, który nie zawsze jest łatwy. Szczególnie dla osób z doświadczeniem DDA/DDD, dla których relacje mogły być źródłem trudnych doświadczeń.

1. Przyjmowanie informacji zwrotnych

Nie zawsze jest łatwo usłyszeć, że nasze zachowanie może być odbierane w niekorzystny sposób. Warto jednak traktować te uwagi jako narzędzie rozwoju, a nie krytykę.

2. Eksperymentowanie z nowymi zachowaniami

Terapia grupowa daje szansę na testowanie nowych sposobów komunikacji w bezpiecznych warunkach. Jeśli zawsze unikałeś mówienia o swoich potrzebach, spróbuj to zrobić – zobacz, co się stanie.

3. Zadawanie pytań

Jeśli nie jesteś pewien, jak inni odbierają twoje zachowanie, zapytaj: „Jak mnie odbieracie? Co mogę poprawić?”

4. Cierpliwość wobec siebie

Nauka nowych umiejętności wymaga czasu. Nie zniechęcaj się, jeśli zmiany nie przychodzą natychmiast.

Korzyści z rozwijania umiejętności społecznych w terapii grupowej

• Lepsze relacje – uczysz się budować zdrowe i autentyczne więzi.
• Większa pewność siebie – dzięki świadomości swoich mocnych stron i obszarów do pracy.
• Efektywna komunikacja – potrafisz mówić jasno i asertywnie, bez agresji lub uległości.
• Rozwój empatii – lepiej rozumiesz innych, co przekłada się na jakość relacji.

Terapia grupowa, szczególnie w ramach DDA/DDD, to doskonałe miejsce do rozwijania umiejętności społecznych. Dzięki wsparciu grupy, szczerej informacji zwrotnej i możliwości eksperymentowania uczestnicy uczą się skuteczniej komunikować, budować zdrowe relacje i lepiej funkcjonować w codziennych interakcjach. Jeśli chcesz poprawić swoje umiejętności społeczne i czerpać więcej satysfakcji z relacji, terapia grupowa może być krokiem w dobrą stronę.